روح پدرم شاد که میگفت به استاد

فرزند مرا عشق بیاموز و دگر هیچ

-اما آیا رسیدن به عشق ارادی است ؟ عشق از این جهت دو نوع است : 1 . عشق وهبی 2. عشق کسبی

عشق وهبی: عشقی است که از جانب ولی به انسان داده میشود و از عالم بالا می آید هر چند قابل هم باید قابلیتی داشته باشد.

عشق کسبی: عشقی است که انسان در خود ایجاد میکند.

پس اراده و اختیار انسان میتواند در شکل گیری عشق موثر باشد .حال چگونه می توان به عشق کسبی رسید؟ آنچه روانشناسان در زمینه میگویند این است که فکر کردن و ذکر خوبیها و زیبایی ها موجودی  باعث ایجاد عشق و یا افزایش شدت آن خواهد شد و بالعکس فکر کردن به عیبها و ذکر زشتیها و نواقص باعث ایجاد تنفر و یا کاهش عشق می گردد.

در عشق حق هم ما دقیقاً از این نکته استفاده می کنیم ، یاد خدا کردن که به لفظ "ذکر" از آن یاد میکنیم (ذکر دارای تقسیم بندیها و مراتبی ست که در مجالی دیگر به آن میپردازیم.).در حقیقت  ذکر و یاد کردن،عشق "کسبی "را در انسان ایجاد کرده وعشق کسبی زمینه را برای پیدایش "وهبی" آماده میکند زیرا انسان باید چیزی داشته باشد که مشمول عنایت ولی شود.در واقع باید در قابل قابلیتی باشد تا کسب فیض کند .در عشق وهبی شدت عشق به دو عامل بستگی دارد:

1. قابلیت قابل : هر چه زمینه در او مساعد تر باشد شدت عشق بیشتر خواهد بود.
2. قدرت روحی ولی: هرچه قدرت روحی ولی که منشأ پیدایش عشق در انسان است بیشتر باشد و در مراتب بالاتری قرار داشته باشد شدت عشق بیشتر خواهد بود.

آیا بدون عشق کسبی ، به عشق می توان رسید ؟ بله امکان آن وجود  دارد . لازمه عشق وهبی ، عشق کسبی نیست و به عنایت ولی و قدرت روحی آن ولی خدا ارتباط دارد.

برای عشق الهی در بهترین حالت تلفیق این دو است یعنی برنامه ریزی برای دستیابی به عشق کسبی و تلاش برای مورد عنایت ولی واقع شدن برای عشق وهبی